Boled tagell aur
| Boled tagell aur Phylloporus pelletieri
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Boletales |
| Teulu: | Boletaceae |
| Genws: | Phylloporus[*] |
| Rhywogaeth: | Phylloporus pelletieri |
| Enw deuenwol | |
| Phylloporus pelletieri (Lév.) Quél. | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Boletaceae yw'r Boled tagell aur (Lladin: Phylloporus pelletieri; Saesneg: Golden Gilled Bolete).[1] 'Y Capiau Tyllog' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Gair arall am gap tyllog yw 'boled', a ddefnyddir hefyd i ddisgrifio rhai mathau o ffwng. Mae'r rhan oddi tano'n debycach i sbwng nag i degyll. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Boletws tagell aur. Mae'r teulu Boletaceae yn gorwedd o fewn urdd y Boletales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop ac Asia.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Boletaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Boled tagell aur ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Fistulinella alfaroae | Fistulinella alfaroae | |
| Fistulinella campinaranae | Fistulinella campinaranae | |
| Fistulinella conica | Fistulinella conica | |
| Fistulinella gloeocarpa | Fistulinella gloeocarpa |  |
| Fistulinella guzmaniana | Fistulinella guzmaniana | |
| Hen wr y coed | Strobilomyces strobilaceus |  |
| Strobilomyces foveatus | Strobilomyces foveatus | |
| Veloporphyrellus africanus | Veloporphyrellus africanus | |
| Veloporphyrellus pantoleucus | Veloporphyrellus pantoleucus | |
| Xanthoconium separans | Xanthoconium separans |  |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Boled tagell aur gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.